rare occasion...

...Na makasalo sa kainan ang isang Kris Aquino!

kuwentong poso

NANG may itayong poso o gripo (artesian well) halos katapat lang ng aming bahay ay isa ako sa mahigpit na tumutol. Noon ay desk editor pa ako sa Kabayan (Manila Times) at madalas naming balita ang walang humpay na pagbaha sa Camanava area kahit hindi tag-ulan. Isa sa itinuturong dahilan ng malawakang pagbaha sa lugar kahit di umuulan ay ang pagbaba ng level ng kanilang lupa sanhi ng pagkaubos ng tubig sa ilalim dahil sa sobrang dami ng poso. Maging ang mga pabrika rito noon ay gumamit ng poso para sa kanilang water utilities.
Anyway, mas nanaig ang bilang ng mga gustong magkaroon ng poso kaya wala akong nagawa. Naghukay, naitayo at sa madaling sabi ay nagagamit naman kahit hindi maganda ang quality ng tubig—madilaw, medyo may buhangin at lasang kalawang.
Nilagyan ko ng medyas ang pinaka-faucet ng gripo para masala ang tubig. Alam n’yo bang may nagnakaw pa? Aanhin naman kaya iyon ng nagnakaw kung walang kapares? Inilagay ko uli ang kapares, at hindi na ako nagtaka na kinabukasan ay nawala uli. Hindi na ako naglagay dahil ayoko namang maubusan ng medyas.
Noong una ay tatlo lang kaming umiigib doon dahil sa kalidad ng tubig. Ginagamit ko sa pagdidilig at paglilinis ng palitada. Nang dumating ang bagyong Milenyo at matagal nawalan ng supply ng tubig ay dumami na ang umiigib. Marami na ang nakaalam, maging tagaibang barangay, na may poso pala roon.
Mula noon, parang tayaan sa lotto ang pila sa poso. Dapat ay sa aming barangay lang iyon (na kokonti ang tao, wala pang 30) pero ngayon ay dinarayo na ng mga tagaibang barangay. Doon na rin nagsimula ang problema.
Ilan-ilang drum kung umigib ang mga dumadayo na wala palang service ng Maynilad. Nakakariton o kaya’y pedicab. Naghambalang sa kalye. ‘Yung iba na tinatamad maghakot ng tubig ay doon na naglalaba. Meron pang doon na rin naliligo. Nagmistulang evacuation area ang tapat ng poso.
Disente sa aming kalye dahil nga iilan ang tao. Mula nang dumami ang humahakot ng tubig mula sa poso, iba’t ibang hitsura na ang makikitang yao’t dito. May soltera akong kapitbahay na labis nang naeeskandalo sa mga lalaking naliligo roon (ang iba raw ay may pagka-exhibitionist). Naglagay siya ng karatula na bawal maglaba at maligo, walang pumansin. Sa isang bansang ang mga tao ay umiihi sa pader, hindi marunong pumila sa mga pilahan at hindi marunong sumunod sa batas-trapiko, sino ang susunod sa karatulang nagbabawal maglaba at maligo?
Nakita ko mismo na may mga naliligong lalaki sa poso at siyempre pa ay na-high blood ako. Maraming babae sa bahay. Ang ilan ay mga dalagita. Hindi talaga maganda na makakita ng ganoon. Saka ang paliligo ay pribadong activity, at dapat ay walang nakakakita kung paano ka maghilod.
Nang matapos maligo ang lalaki, nang paalis na ay kinausap ko—nang mahinahon. Sinabi kong kung puwede, next time ay umigib na lang siya at sa kanila maligo. Parang wala siyang narinig. Siyempre pa ay nabastos ako at umatake ang pagiging pikon. Sabi ko sa kanya, sa susunod na maligo uli siya roon ay sasaksakin ko siya.
Naligo pa rin ang walanghiya. Hindi ko siya sinaksak matapos ang kaunting pagdidili-dili. Ayoko rin namang makulong nang dahil lang sa pagsaksak sa isang taong maraming libag.
Ginawa ko ang dapat gawin ng isang disenteng tao. Sumulat ako sa barangay para ireklamo ang sitwasyon at para panindigan ang nauna kong oposisyon sa pagtatayo ng poso. Nang dalhin ko ang sulat, nakita ko ang mamang matigas ang ulo sa loob ng barangay. Barangay tanod pala ang makapal ang mukha. Pagkabasa ng chairman ng aking sulat ay itinuro ko ang lalaki, isa ‘kako ito sa madalas maligo. Namura ni Chairman ang kumag at muntik sinampal.
Gayunpaman, sabi sa akin ni Chairman ay medyo maselan ang isyu kung pagbabawalang umigib ang tagaibang barangay lalo pa at proyekto iyon ng city hall. Ang tanging magagawa na nga lamang daw niya ay ipagbawal ang paliligo. ‘Yung paglalaba raw ay hayaan na lang tutal ay mahirap talaga para sa isang babae na umigib at maglaba at the same time. Okey na rin ‘kako sa akin iyon, basta bawal ang maligo. Biniro niya ako na, “Paano kung seksi ang maliligo?” Sagot ko, “Aba, makikiligo ako!”
At nagkatawanan kami.
Isa sa ginawang solusyon ni Chairman ay paradahan ng water tank ang tapat ng poso, at kahit paano’y nakabawas iyon sa aking pagkaasar dahil hindi ko na nakikita ang aktibidad doon. Nang lumakas naman ang daloy ng tubig sa aming linya ay hindi na rin ako umigib sa poso.
Noong isang linggo na naghahanap ako ng kapirasong tabla na itatapal ko sa aming bakod nang mapagawi ako sa may poso. Nagulat ako na puro tambak na lang iyon ngayon ng mga kahoy at kung anu-ano. Sabi ng kapitbahay ko ay natuyuan na raw ng tubig, at para magamit muli ay kailangang magdagdag ng ilang pirasong tubo. Pero hindi na rin daw pabor si Chairman na i-request pa sa city hall. Iyon na rin siguro ang naisip niyang paraan para mawala na ang mga reklamo sa pagkakaroon nito. And to think, hindi naman mismong mga nasasakupan niya ang nakikinabang doon at sa halip ay napeperhuwisyo pa.
Habang tinitingnan ko ang mga larawang ito, bagaman at hindi pa talagang malamig ang simoy ng hangin, sumaya na ang aking damdamin.

ang footlong ni migz

HINDI Migz ang tunay niyang pangalan. Hindi rin siya lalaki kundi isang babae. Ito lang ang naging tawag ko sa kanya dahil ito ang pangalan ng burger store na pag-aari niya. Hindi ko na nalaman ang tunay na pangalan ni Migz kahit ako’y isa sa mga suki niya.
Iba ang orihinal na Migz na may-ari ng burger store at nabili lang niya mula rito. Hindi na niya pinalitan ang pangalan dahil dito na nakilala ng mga bumibili. Malapit lang sa bahay namin ang puwesto niya kaya kung mahirap mag-isip kung ano ang meryenda, o kung may bisitang dumarating at walang maihahanda kaagad, Migz to the rescue.
Thirty-something na siguro si Migz at single pa. Binibiro ko nga siya na suwerte ang mapapangasawa niya dahil kaya niyang buhayin. Morena siya, hindi katangkaran. Medyo chubby nang konti pero wala pa namang puson. Charming at may nakahandang ngiti kaya kung baguhan kang kostumer ay hindi ka maiilang sa kanya.
Masarap ang kanyang hamburger. Siya raw mismo ang gumagawa ng patty na natutunan niya sa isang cooking school. Bukod sa patty ay may coleslaw na siya rin ang nagtitimpla, pritong itlog, cheese, pipino at iba’t ibang condiments na ikaw na ang pipili. Medyo may kalakihan din ang bun na kanyang ginagamit. Sa halagang P20, busog ka na. Kung footlong ang iyong bibilhin, maghapon kang may pagkain.
Nakakatuwa ang footlong niya (ideya lang ‘yung nasa picture) dahil hindi hotdog ang palaman kundi patty rin. Hinuhulma niyang parang longganisang mahaba. Masarap din ang pagkaka-toast ng bun kaya naman napaka-crunchy na kainin.
Kita ko ang dami ng kostumer kaya minsang bumili ako ay nag-alok ako sa kanya ng business partnership. Magdadagdag ‘kako ako ng puhunan, kumuha kami ng isa o dalawa pang crew para mas mabilis ang serbisyo. Pag-iisipan daw niya. After a week ay bumalik ako para tanungin kung call siya sa proposal ko. She turned down my offer.
Naisip kong nagpakapraktikal siya. Bakit nga naman kukuha ng kapartner na bagaman at mas lalaki ang kita niya ay may kahati naman doon maging sa decision making? Isa pa ay estranghero pa rin naman ako sa kanya kahit pa sabihing matagal na niya akong suki. Hindi advisable na kumuha ng business partner na hindi mo alam ang likaw ng bituka. Anyway, I remain one of her loyal patrons.
Nang medyo mapahilig ako sa healthy lifestyle at nagbago ang mga kinakain ko ay bihira na akong bumili kay Migz. Siguro ay once a month na lang. Minsang umorder ako sa kanya ay matamlay siya at parang wala sa mood. Dahil ako’y tsismoso, tinanong ko kung buntis siya.
Natawa naman siya. Hindi raw. Plano na raw niyang isara ang Migz.
Nagulat ako. Nalulugi ba ‘kako? Malakas pa naman sabi niya kung customer ang pagbabatayan. Sa ibang bagay raw siya nalulugi.
At nagkuwento siya nang shocking.
Marami na raw kasi siyang naging kaibigan sa puwestong iyon. Halos ang mga nakatira sa tabi-tabi ay BFF na niya. At doon nagsimula ang problema. Napakarami raw nang “nakikiluto” sa kanya!
“Alam mo ba, Kuya, na ang LPG ko ay hindi umaabot ng isang buwan?” kuwento pa niya sa akin. “Mula almusal dito na nakikiluto ng longganisa, itlog at kung anu-ano pa. Nakakahiya naman kung tatanggihan ko.”
Bilang patotoo sa sinasabi niya, isang matandang babae na may dalang ilang pirasong hotdog ang dumating at buong tamis na nagsabing makikisuyo naman siya ng pagpiprito. Napatingin si Migz sa akin na para bang sinasabing, “Kita mo na, Kuya?”
At may mga sumunod pa nga sa matandang babae. Pakiramdam ko ba, ang puwesto ni Migz ay naging lutuan ng bayan.
Sa isip-isip ko, kung naging kapartner niya ako ay hindi puwede iyon. Sa salbahe kong ito, pag may nakiluto ay baka isubo ko sa nakikipaki at ipakain ko nang hilaw.
Biro lang po. Actually, nauunawaan ko si Migz. Pag matanda na kasi ang nakikiusap ay mahirap naman talagang tanggihan. ‘Yun nga lang, sakripisyo ang kanyang gatong at mantika. Hindi naman puwedeng pag may nakiluto ng longganisa ay hindi lilinisin ang kalan at itatapon na ang oil dahil lalasa iyon sa patty.
Iyon ang naging huling order ko ng hamburger kay Migz. Minsang nadaanan ko ang kanyang puwesto ay mga gulay at prutas na ang kanyang tinda. Siguro naman ay mababawasan na ang mga balasubas sa kanyang negosyo. Wala naman sigurong manghihingi ng libreng prutas sa kanya.
Nanghihinayang ako sa unang negosyo ni Migz. Kung may bakante pa nga lang na puwesto sa lugar na iyon ay baka nagtayo ako ng burger stall.
Isa rin itong halimbawa na pag negosyante, dapat yata talaga ay matigas ang puso. Dahil kung astig siya sa pagtanggi umpisa pa lang sa mga nakikiluto, hindi nagsara ang kanyang napakagandang negosyo.
At nakapagtataka rin naman na may mga taong talagang mapagsamantala. Pag nahalatang mabait ka, sasamantalahin ang iyong kabaitan kesehodang ikaw mismo ang magsakripisyo para lamang sila mapagbigyan.
Kay Migz, hindi ko pa masabi kung malakas din ang kanyang kita ngayon. Sana lang, hindi na maulit ang dating dilemma na kinaharap niya. Sana naman kapag bumili ako sa kanya ng mangga ay hindi niya ibabalitang magsasara na siya dahil maraming nanghihingi lang ng kanyang paninda.