'skipping christmas'

Not really.
Mas tamang sabihin na ginusto naming mag-anak na mag-celebrate ng Christmas this year na kami lang tatlo. Uh, not really—may dalawa kaming mongrels na kasa-kasama pa rin sa loob ng bahay kahit nag-lock kami ng gate pagkatapos magsimba.


November pa lang nang magkasundo kaming tatlo na maging detached pansamantala sa mundo sa araw ng Pasko. Maaga kaming nagsimba, nagsalu-salo at nagdaos ng munting party habang nakasara ang aming gate. Hindi naman namin kinalimutan ang spirit of Christmas na tungkol sa pagbibigayan. Ang pagbibigay sa iba sa abot ng aming makakayang mag-anak ay whole year round activity namin. Kami ang pamilyang mahilig mag-share.
Nagkataon lang na pakiramdam namin ay hindi kami masyadong nagkaroon ng bonding this year. Nag-college na ang baby namin at madalas ay wala siya sa bahay dahil sa maraming off-campus activities. Nag-polish naman ng kanyang drawing and music skills ang misis ko kaya madalas ay nag-iisa siya sa aming den (unfinished floor ng bahay, actually). Ako naman ay ginagampanan ang tungkulin ng isang padre de familia 48 hours a day. Napakabihira na nagkakasabay-sabay kaming kumain.
So, ngayong Pasko ay nilubos namin ang pagkasabik sa isa’t isa. Bukod sa naka-lock na gate ay naka-unplug ang telephone line, naka-off ang mga cellphone at masaya kaming naghuntahan na mag-anak—nag-down memory lane kami sa mga nakaraang Christmas na medyo may recollection na ang aming anak.
Hindi rin ako namigay ng Christmas gifts sa aking mga inaanak, pero gagawin ko ‘yun by January. Tinamad akong mag-withdraw ng pera dahil sa napakahabang pila sa mga ATM machines. A lame excuse pero totoo.
Maagang dumating ang Pasko sa akin. January 5 pa lang ay nag-text na sa akin ang secretary ng The Batangas Post (a weekly local paper na ako ang editor) na mag-check ako ng aking bank account dahil ipinadala na ang bonus. Wala akong bonus sa ABS-CBN Publishing, but unlike the previous years ay maaga nila akong pinapirma ng kontrata ngayon (last year ay halos March na ako nakapirma), and for me ay maganda nang gift iyon. Mukhang nag-mature na ‘yung mga galit sa akin doon, ah! As of blogtime (Dec. 26) ay wala pang bonus na ibinibigay sa akin ang Risingstar (our annual income almost quadruple this year!). Nahihirapan pa sigurong magkuwenta kung magkano ang iaabot. Well, okey lang kahit wala. Mas gusto ko na mag-hold na lang sila ng comics contest para sa mga indies sa 2008!
Nag-advice din kami sa mga relatives, on both sides, at sa mga kaibigan na hindi kami tatanggap ng bisita ngayon. Hindi naman kami anti-social pero naging problema namin ang dalawang mongrels na ito na mahilig mang-harass ng aming mga bisita. Hindi sila nangangagat pero—ah, mahirap ipaliwanag kung gaano sila kakukulit! Minsan pasyal kayo, malalaman n’yo kung bakit!




Kaya kahit may namamasko sa labas, ang makukulit lang ang nag-e-entertain sa kanila.


Nag-isip din ako ng gift sa sarili ko. I've been working like a dog and I guess I need some rewards. Last December 14, I almost went home with this cool stuff—the Asus Eee 4G laptop. Priced at P20,000, napakasarap nitong gamitin lalo na at napakaliit lang ng size (7” screen). Ayoko na sanang bitawan ito pero matapos kong ma-testing ay nagdalawang-isip ako. I-search n’yo sa net, malalaman ninyo kung bakit. Maghihintay muna siguro ako ng model na operated na ng Windows XP at may mas malaking storage.


Last January 17 ay nag-sale naman ang isang Apple store malapit sa ABS-CBN. Nakita ko sa kanilang online store ang ibook G3 na worth P13,000 na lang, at ipod Nano 2G na almost P1,700 na lang! Agad kong tinawagan ang kumpare ko na purchasing manager namin at may direct access sa nasabing store. Sabi ko ay kunin niya, bayaran muna at pupuntahan ko immediately. Nag-text siya sa akin after a couple of seconds at sinabing nabenta na ang mga items. Not my luck. The other ibook available is a 12-inch G4 priced at P24,000, and I immediately lost interest since hindi naman ako talaga Mac user.
Hindi rin ako namili ng regalo para sa mga kaibigan. Ang misis ko lang at ang anak ko ang meron. For my wife, the complete edition of Harry Potter books (she’s a bookworm), and a complete DVD set of Harry Potter (Harry’s the other guy in her life). And since she’s also a movie junkie—a complete DVD set of Spider-Man movies (which yield a real tiny Spidey comics below—and eventually became her Christmas gift to me!), some DVDs of romantic comedy films na napanood namin noong magsyota pa kami, and a speaker for her ipod video.


Simple lang ang gustong gift ng anak ko this Christmas; either a 4G flash drive o kaya ay tripod ng kanyang camera (parehong gagamitin sa mga school projects). But since she’s so nice the whole year round, I surprised her with an ipod Nano Movie, which I think is in her wish list kaya lang ay nahihiyang magsabi dahil medyo alam niyang nasasaktan ako sa tuition fee niya. Thanks to The Batangas Post, medyo nagka-budget ako para sa gift na ito.
In return, she surprised me with her unfinished pinup drawings of Witch characters—na kinuha niya ulit para tapusin. She has the making of a good comic book artist, at alam niyang masaya ako kapag nagdodrowing siya. Maybe I can have the finished drawing on my birthday.



Ang misis ko naman ay all-year round ang gift sa akin—ang kanyang pagmamahal at pang-unawa—mga regalong non-material pero necessity ng isang abalang husband. On my part, masaya ako na nabigyan ko ng kasiyahan ang dalawang tao na nagbibigay ng kulay at kahulugan sa aking existence—at kapag kapiling ko sila, sabi nga sa isang kantang pamasko—araw-araw ay nagiging Paskong lagi. Gusto ko ring malaman ninyo na may mga Pasko ring nagdaan sa buhay naming mag-anak na simple lang ang regalo ko sa aking mag-ina lalo na at dumating sa time na wala akong projects; a silver earrings for my wife, and a coloring book for my daughter—ngunit ang tuwa at kaligayahan sa loob ng aming munting tahanan ay hindi nawawala.
Merry Christmas and a Happy New Year sa inyong lahat, at magpatuloy nawa sa ating lahat ang magandang buhay ngayong 2008.

'a christmas story'

Merry Christmas sa inyong lahat. Marami sa inyo ang siguro ay nakabasa na ng kuwentong ito, gusto ko lang i-share muli. Maraming salamat sa pagbabasa:

ikaw ang aking superhero!

Sa pre-press department na tinapos ng aming art director sa The Buzz Magasin ang final pages ng January 2008 issue, at wala akong ideya kung ano ang kinalabasan ng cover matapos kong magawa ang blurbs dahil ang aming managing editor na ang kasama ng AD para mag-execute. Hindi ako sure kung may nailagay na panel ng ating superhero na si Timawa sa cover—but to give you an idea kung ano ang ating maaasahan sa fourth installment, heto ang patikim!
Gerry Alanguilan, ano po ba ang kinakain mo at lalo kang tumitindi, Sir?!

'read or die hard'

May konting apprehension ang paglapit niya sa akin. Hindi nakapagtataka, marami ang nagsasabing ako ang klase ng tao na parang hindi madaling kausapin.
Kung alam lang nila…
Nang makakuha siya ng sapat na lakas ng loob ay tuluyan na siyang lumapit sa mesa ko. Isang linggo pa lang ako noon na nauupo, sometime in 2003, bilang opinion/literary editor ng Kabayan at Diwaliwan (under Manila Times) at hindi ko pa kilala ang mga contributors. Mukha siyang mabait, maliit na binata, in his early 20s, payat ngunit mukhang intelihente.
Magalang siyang bumati at sinabi ang kanyang pangalan. Naglitanya siya na marami na siyang nai-submit sa literary page ng Kabayan pero hindi naman ginagamit ng editor na pinalitan ko. At gusto raw niyang malaman ang status.
“Hindi ba’t nanalo ka sa Palanca?” sagot ko sa kanya.
Nagkaroon ng liwanag ang kanyang mukha. Sa likod ng kanyang isip, marahil ay sinasabi niyang mukhang may pag-asa siya sa bagong editor dahil kilala siya, at least, sa pangalan. O, posibleng natuwa siya sa agaran kong pag-recognize sa kanya.
Sinabi kong araw-araw akong nagbabasa ng dyaryo kaya kilala ko siya at may isang pagkakataon na nabasa ko ang tungkol sa kanya. Alam ko rin na sa kanyang libreng oras ay nagtuturo siya ng pagbabasa sa mga batang lansangan sa Binondo.
Mula sa araw na iyon, natuklasan ni Genaro R. Gojo Cruz, ang binatang kausap ko, na may mga tulad ko na kumikilala sa kanyang dakilang adhikain.
Mahusay na manunulat si Genaro at patunay rito ang marami niyang nakamit na karangalan. Nagtapos siya ng pagkaguro sa Philippine Normal University, at sa panahong nagkakilala kami ay propesor na siya at kumukuha ng masteral sa DLSU. Sa pagbabasa ko ng kanyang mga sinulat para sa Kabayan at Diwaliwan ay nakita ko ang lawak ng kanyang kamalayan.
Minsan ay naitanong ko kung ano ang nagtulak sa kanya para magturo ng pagbabasa sa mga batang lansangan? Sa kanyang estado, ‘kako, na may magandang trabaho, sikat, binata, ay dapat na nagpapasarap siya sa buhay; may night life at nagde-date ng mga hot chicks.
Dumating na lang daw sa kanya ang ‘calling’ na iyon, pero marahil din aniya ay may kinalaman ang kanyang pinagmulan dahil produkto siya ng pamilyang mahirap. Naranasan niya ang lahat ng mabibigat na pagsubok sa pag-aaral, at ngayon na may kakayahan siya, gusto niyang ibahagi ang kung anuman na meron siya sa mga batang kapuspalad. Kung hindi aniya matututo man lang magbasa ang mga batang ni hindi alam kung ano ang hitsura ng silid-aralan, ano na ang patutunguhan nila lalo pa at bigo ang pamahalaan na matugunan ang kakapusan sa programang pang-edukasyon? Kung marunong aniyang bumasa ang bata, kahit paano ay makaiiwas sa mga mapanganib na sitwasyon na ibinababala ng mga letra. O kung makahahawak sila ng aklat o anumang reading materials, alam nila kung ano ang gagawin doon sa halip na itapon lang. Kung titingin sila sa headlines ng mga dyaryo, may ideya sila kung ano na ang nagaganap sa ating kapaligiran. It’s better that they learn to read… or die hard due to ignorance.
Nang lumipat ako sa ABS-CBN Publishing noong 2004 ay ‘nagbitbit’ ako ng ilang kasamahan sa Manila Times na hindi masyadong nabibigyan ng break (mga graduate sa mga ordinaryong kolehiyo) ngunit malalaki ang potensyal na makilala sa pagsusulat. Isa si Genaro sa kanila, na nabigyan ng proyekto para sa isang librong pambata. Napaiyak ang aming editorial director sa plot ng kuwentong pambata na nai-pitch niya. Nasip ko, plot pa lang ay epektibo na—lalo na siguro kapag na-print na.
Malaki ang paghanga ko sa mga indibidwal at grupo na nagsusulong ng mga programa para mapalaganap ang pagbabasa. Sa pagbagsak ng edukasyon sa Pilipinas, naging tamad magbasa ang mga Pinoy. Isang naging kasamahan ko sa proyekto na may kinalaman sa book publishing ang nagsabi sa akin na sana raw ay makuha nating mga Pinoy ang ugali ng mga taga-India. Sumakay ka raw sa tren doon, makikita mong nagbabasa ang karamihan sa mga tagaroon kahit pa lumang-luma na ang reading material. Dito sa atin, aniya, kung hindi nagte-text, naka-MP4 o kaya ay kumakain ng sitsirya sa sasakyan sa halip na magbasa.
Isang kakilala ko rin na retiradong teacher na ngayon at pensyunada na ang tuwing alas tres ng hapon ay hinahagilap ang mga batang bobong magbasa sa kanilang kalye at tinuturuan niya. Hinahanap daw ng katawan niya, sabi sa akin, ang magutor. Magastos din dahil kung minsan ay kailangan pa niyang ibili ng ‘boy bawang’ ang mga bata para lang magpursigi. Pero masaya raw, masarap sa pakiramdam lalo na kapag nakikita niya ang improvement sa pagbigkas ng mga ito at pagkilala sa mga salita.
Sa mga organisasyon ay nangunguna na marahil ang tropa nina Tin, ang Read or Die Convention, sa pagsusulong ng awareness sa pagbabasa. Bagaman at sinasabi na ang mga OFW ay mga bagong bayani, bayani rin sina Genaro, ang retiradong guro na nakilala ko, ang RodCon, at iba pang may ganitong adhikain sa pagmumulat sa ating mga kababayan ng kahalagahan ng pagbabasa.
Sabi nga sa unang taludtod ng tula ni Virginia Licuanan:
“When I read the storybooks of other land it seems
All those foreign countries are more wonderful than dreams…”
Matagal ko nang hindi nakikita si Genaro. Ang huling nalaman ko sa kanya ay nagtuturo naman ng Wikang Tagalog sa mga estudyanteng Koreano.
Naalala ko lang siya nang kamakailan ay mapadaan ako sa underpass ng Manila City Hall. May mga batang lansangan na nagbabasa ng punit-punit kopya ng ‘Filipino Komiks.’ May naramdaman akong guilt habang magkakalumpon silang nagbabasa sa malakas na tinig at pautal-utal na pagbaybay ng mga captions at dialogues. Naisip ko, kasama kaya ang mga batang ito sa naturuan ni Genaro, at ngayon ay pilit na ginagamit ang kanilang natutunan?
Nang nag-aabang na ako ng sasakyan sa may Metropolitan Theater ay nakita ko naman ang isa pang grupo ng mga batang lansangan na magkakakubabaw at may hawak na punit na song hits na produkto ng isang publication na involved ako. Marurunong din sila bumasa kahit paano… at kinakanta nila ang isang awit tungkol sa Pinoy comics heroine ngunit para bang ang liriko ay kumukurot sa akin:
“Mapapansin kaya…
Sa dami ng iyong ginagawa
Kung kaagaw ko ang lahat…”
December 11 noon at naalala ko ang ginaganap na Read or Die Convention sa UP—at habang umaalingawngaw ang sintunadong boses ng mga bata—ay nahulog ako sa malalim na pag-iisip.




REDEEMING FACTOR: Ang mga larawan sa itaas ay mga kuha ng anak ko (nasa kaliwa sa huling larawan) nang magturo ang kanilang section na bumasa at sumulat sa mga bata sa isang payak na pamayanan sa Parañaque City. Marami akong pinagkaabalahan noong aking kabataan, at kahit ngayon, kaya ni minsan ay wala akong naging oras para magturo ng pagbasa. Mabuti na lang at may anak ako na sumusunod sa mga adhikain nina Genaro, Tin at ng buong RodCon, at iba pa nating kababayan na makapagmulat ng kamalayan ng mga kapuspalad na kabataan sa pamamagitan ng pagbabasa at pagsulat.

'read or die another day'

MUKHANG na-snub ako ng Read or Die Convention sa gaganaping Pasko ng Komiks 2007 sa UP Diliman sa December 11, 2007. Nag-confirm ako ng attendance para maging panelist at medyo lately ay naghahanda sana sa mga tanong na posibleng ibato sa akin kaya kailangan ay may handang sagot. Uh, hindi ko na magagamit ang ginawa kong munting research na pinamagatan kong “Read or Die Another Day—A Filipino comics publisher’s tale.”

Hindi ko alam kung bakit ako naitsa-puwera kasi hindi na rin naman nila ako na-inform. Ipinagbibigay-alam ko lang ito sa ilang kaibigan at kakilala na nagbabasa ng aking sad, little blog at napangakuan ko na i-meet doon sa UP na some other time na lang po tayo magkita-kita... pero magpunta rin kayo kasi magandang event ito.