predikamento...

ISA ang insidenteng ito sa mga bagay na hanggang ngayon ay nakasakay pa rin sa aking balikat at hindi ko maipagpag. Marahil ay marami sa inyo ang makaka-relate sa kuwento kong ito.

Nakatanggap ako ng text message sa isang numero na hindi nakalagay sa aking phone book. Nakuha raw niya ang number ko sa isa kong pamangkin. Nagpakilala na anak daw siya ng isang pinsan ko na nasa malayong probinsya. Dahil may load ako nang araw na iyon ay tinawagan ko ang number.

Totoo naman ang sinabi niya. Katabi pa niya noon ang kanyang ama na pinsan ko, at nagkausap kami. Sa pagkatanda ko, huli kong nakita ang pinsan kong ito noong 1997 pa nang ilibing ang aking ina.

Hindi ko pa nakita kahit minsan ang anak na ito ng pinsan ko. May asawa na rin ito at mga anak ayon sa kanyang kuwento. Sinabi niyang pagluwas daw niya ng Maynila ay gusto niya akong makita. Sabi ko, okey lang.

Makalipas ang ilang araw ay nag-text siya uli sa akin. Nasa Maynila na raw siya. Saan ‘kako siya nag-i-stay. Nagulat ako nang sabihin niyang sa Philippine General Hospital.

Sa pagpapalitan namin ng text messages ay nalaman kong may cancer pala siya, at malala na. Wala na raw siyang buhok at mahinang-mahina na. Puntahan ko raw siya.

Na-off ako sa sitwasyon. Mula kasi nang parehong bawian ng buhay sa ospital ang aking ama’t ina ay nagka-phobia na ako sa ospital. Ang aking ama ay halos dalawang linggong naratay, gayundin ang aking ina bago binawian ng buhay. Sa haba ng mga panahon ng kanilang paghihirap sa pakikipaglaban sa sakit ay iba’t ibang mukha rin ng naghihirap na mga pasyente ang aking nakita. Sa kalunus-lunos na mga senaryong iyon, doon nagsimula ang aking trauma na pumasok ng ospital o makakita ng maysakit. Kaya pag may kapatid akong naoospital, sinasabi ko sa kanila na pasensya na kung di ako nakadalaw—at alam naman nila ang aking predicament.

Nagdahilan na lang ako sa anak ng aking pinsan na medyo busy pa ako sa trabaho at stay-in sa opisina. Kung kasama naman ‘kako niya ang kanyang ama, baka puwedeng magkita na lang kami ng tatay niya. Pero ibang kamag-anak daw ang kasama niya.

Ang labis na nakabigla sa akin ay nang sabihin niyang makikiusap muna siya na sa amin sila tutuloy dahil wala silang matutuluyan. Nagka-migraine ako sa kanyang request.

Iba kasi ang sitwasyon sa probinsya kapag manunuluyan ka. Malawak ang bakuran, may malalakaran o mapupuwestuhan ang mga bisita sa labas. May mga kasama sa bahay na talagang taumbahay lang kaya may mag-aasikaso ng pagluluto ng pagkain at ibang pangangailangan.

Dito sa Maynila ay iba...

Sa kaso ko, maliit ang aming bahay na halos kasya lang kaming mag-anak. Walang ibang matutulugan o mapupuwestuhan kahit isa lang na bisita. Minsang dinalaw ako ng kaibigan kong galing South Korea, naghanap pa ako ng murang otel na tutuluyan niya just to extend my hospitality. At siyanga pala, bahay iyon ng aking misis—hindi sa akin.

Pero ngayon na medyo marami ang magiging bisita, hindi ko alam ang gagawin. Kung makikipanuluyan, ibig sabihin ay medyo magtatagal lalo pa’t yao’t parito sa PGH. Kaya nahihiya man ako, sinabi ko sa kanya ang aking mga predikamento.

Iba rin ang mind-set ng kamag-anak na galing probinsya. Ang akala ay pinagdadamutan agad pag tinanggihan. Nahalata ko iyon sa naging reply niya sa akin. “Kung sino pa ang inaakala ko na makakatulong sa amin siya pa palang tatanggi.”

Na-off ako sa sitwasyon. May naramdaman din akong tampo. Sa haba ng panahon na wala kaming naging komunikasyon, dumating siya para magpatulong at hindi naman ako handa. Mabigat sa dibdib dahil kailangan kong manimbang sa kasalukuyan kong kalagayan at sa damdamin niya. At sa kalagayan niya ay alam kong sensitibo siya.

Mula noon ay lagi akong nakakatanggap ng text messages ng panunumbat mula sa kanya—na kalaunan ay nakasanayan ko na. Ang pinakahuling mensahe na natanggap ko: “Maramot kayo...”

Pumanaw na ang anak na ito ng pinsan ko. Hindi ako makaharap sa kanyang ama dahil alam kong may tampo rin siya sa akin. Gayunpaman, sabi ng isang kapatid ko, pag nagkikita sila ay kinukumusta naman ako.

Dahil sa nangyari ay sinabihan ko ang mga kapatid at pamangkin ko na huwag basta ibibigay kahit kaninong kamag-anak namin ang number ko nang wala akong pahintulot. Ikinuwento ko sa kanila ang nangyari, at ang malaking guilt na nasa dibdib ko ngayon kung hindi sana nalaman ng namayapa ang aking contact number at nagkaroon kami ng maikling komunikasyon.

Kung mayroon kayong kuwento na kagaya ng aking naging predikamento, hindi kayo nag-iisa. Marahil ay sadya lang may mga pangyayari sa buhay natin na kahit di natin ginusto ay patuloy na kukurot at duduro sa ating konsensya—isang pagkakataon na inakalang nagdamot tayo ng tulong sa maling panahon at maling pagkakataon.